MEDIA
Przed kadrą zarządzającą dzisiejszym bankiem spółdzielczym stoi wyzwanie, aby technologia nie przesłoniła relacji międzyludzkich i nie zabiła lokalnego charakteru instytucji. Albowiem to ten charakter sprawia, że bank nie jest tylko instytucją finansową, ale żywą częścią społeczności, w której funkcjonuje – podkreśla Urszula Zalewska, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Wąsewie, w rozmowie z Maciejem Małkiem i Konradem Machowskim.
Co powinno się zmienić w sferze regulacji, by usprawnić finansowanie rolnictwa i jego szeroko pojętego otoczenia?
– Aktualnie najpilniejszym tematem jest nowelizacja „Kodeksu postępowania cywilnego”, określająca wyłączenia spod egzekucji zwierząt i przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne [rozmowa odbyła się przed uchwaleniem przez Sejm jego nowelizacji – przyp. red.]. Do tej pory katalog wyłączeń określało rozporządzenie ministra sprawiedliwości, jednak Senat uznał, że powyższe kwestie powinna regulować ustawa. Niestety, przepisów wspomnianego rozporządzenia nie przeniesiono w całości do k.p.c. Wyeliminowano zapis o zniesieniu wyłączeń spod egzekucji w przypadku, gdy jest ona prowadzona wobec całości gospodarstwa. Ten swoisty immunitet chronić miał właścicieli gospodarstw, ale nie wzięto pod uwagę, że w takiej sytuacji banki nie będą mogły ich finansować. Nowe przepisy skutkują wstrzymaniem akcji kredytowej w sektorze agro, bowiem pozbawiono banki skutecznych form zabezpieczenia.
Przedstawiciele banków, izb i organizacji rolniczych wystosowali wspólny apel do resortu rolnictwa i parlamentarzystów o pilne poprawienie przepisów. Pozytywnie należy ocenić senacki projekt nowelizacji przepisów ograniczających egzekucję z majątku rolnika, który 12 stycznia br. trafił do Sejmu, a który ma na celu dodanie do ustawy pominiętego w nowelizacji k.p.c. z 2 grudnia 2021 r. przepisu rozporządzania ministra sprawiedliwości w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji. Projekt przewiduje, że przepisy ustawy nie będą stosowane w wypadku skierowania egzekucji do wszystkich nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez dłużnika.
Brak przyjęcia tego projektu i zmian do k.p.c. regulujących egzekucję z majątku rolnika, oznaczałby zastopowanie finansowania rolników. To się już dzieje na mocy aktualnie obowiązujących przepisów k.p.c., z uwagi na brak możliwości zabezpieczenia spłaty zaciągniętego zobowiązania – przepisy obligują wszak banki do uzyskania realnego zabezpieczenia udzielonego kredytu.
Bankowość spółdzielcza to jedna z najstarszych form instytucji finansowych. Jej rozwój związany jest ze specyfiką lokalizacji i klienteli banków spółdzielczych, działających głównie na wsiach i w małych miejscowościach. Usytuowanie lokalnych instytucji finansowych sprawia, że pełnią one wiodącą rolę w finansowaniu rolnictwa. Dostępność do zewnętrznych źródeł kapitału ma ogromne znaczenie dla gospodarstw rolnych, w których oszczędności oraz skumulowany majątek prywatny często nie wystarczają do prowadzenia bieżącej działalności oraz inwestowania. Kredytowanie rolnictwa jest niezbędne do prawidłowego jego rozwoju, tworzenia bazy kapitałowej, efektywnej alokacji kapitału i stymulowania skłonności do inwestowania. Wspieranie przemian na polskiej wsi wpływa na poprawę warunków życia i podniesienie konkurencyjności gospodarstw rolnych.
W przypadku naszego banku znowelizowane przepisy k.p.c. mają fundamentalne znaczenie, ponieważ aż 55 % całego portfela kredytowego stanowią zobowiązania rolników. W tej chwili sytuacja jest patowa. Z niecierpliwością czekamy na skorygowanie powstałej sytuacji, co ma istotne znaczenie dla banków, ale przede wszystkim dla gospodarstw rolnych.
W takich sytuacjach widać, jak ważne są działania sektorowe, podejmowane w ramach zrzeszeń banków spółdzielczych czy izb gospodarczych, reprezentujących sektor.
Jak dalece doświadczenia czasu pandemii zmieniły wasz biznes, budowanie relacji i obszar komunikacji?
– W obliczu nieprzewidywalności i ograniczeń odczuliśmy, że wiele kwestii wymyka się spod rutynowego planowania, organizacji czy kontroli. To czas próby dojrzałości i opanowania w sytuacjach kryzysowych. Działania antykryzysowe wywróciły do góry nogami dotychczasowe warunki prowadzenia działalności bankowej, gospodarczej, a także relacje społeczne.
Pandemia była impulsem rozwojowym, zdecydowanie przyspieszając cyfryzację i wdrażanie rozwiązań technologicznych, a także wzmacniając potrzebę zapewnienia dostępu do produktów i usług bankowych. Była też bodźcem do zmiany mentalności, sposobu myślenia i działania. Bankowość internetowa to dziś standard. W jej ramach klienci mają zdalny dostęp do płatności i nowoczesnej aplikacji mobilnej. Dziś klienci oczekują swobodnego, bezpiecznego i nielimitowanego dostępu do finansów 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę, bez względu na czas i miejsce, w którym się znajdują. Do tego wystarczy smartfon lub tablet. Dzięki bankowości internetowej czy aplikacji mobilnej klient w dogodnym momencie może sprawdzić stan konta, dokonać przelewu czy skontrolować wydatki.
Świat kontaktów międzyludzkich stał się hybrydowy, a formy wymiany wrażeń, komentarzy, wyrażania uczuć uległy zmianie. Obecni klienci są dojrzalsi, bardziej wyedukowani. Stali się pragmatyczni, większą wagę przywiązują do jakości życia, wygody, odpoczynku. Zmienia się także struktura ich potrzeb – rośnie znaczenie dóbr, produktów i usług związanych z utrzymaniem rodziny, mieszkania, gospodarstw rolnych, inwestowaniem w przyszłość, samokształceniem, efektywnym spędzaniem wolnego czasu. Konsumenci są bardziej uważni, wybiórczy i wymagający, lepiej poinformowani, silnie zindywidualizowani. Oczekują różnorodności, zwiększenia możliwości wyboru, są bardziej otwarci na nowe idee, nowości, a jakość i oszczędność czasu cenią silniej niż pieniądze.
Dziś załatwianie spraw przez internet to całkowicie naturalny kanał kontaktu. Wszyscy znamy zdalne sposoby uczenia się, komunikowania czy pracy. Choć zmienił się sposób nawiązywania, utrzymywania i rozwijania relacji z klientami i udziałowcami, oni nadal pozostają najważniejsi. Budowanie i pielęgnowanie relacji jest bardzo istotne bez względu na ich formę. Czujemy głębokie przekonanie, że jesteśmy potrzebni naszym klientom w każdych okolicznościach i w każdym czasie.
Przyspieszenie cyfrowe wzmacnia bankowość lokalną?
– Okres pandemii, w którym wciąż tkwimy, pokazał, że konkurencję wygrają banki potrafiące zmienić sposób funkcjonowania i wykorzystywać technologię. Bez tego nie uda się przyciągnąć młodszych osób ani utrzymać bardziej wymagających klientów średniego pokolenia. Aby umocnić pozycję w środowisku lokalnym, bank powinien przyciągać przedsiębiorczych klientów, którym zapewni ofertę odpowiednią do ich potrzeb, stylu życia i prowadzenia biznesu. Wsłuchujemy się w potrzeby lokalnych społeczności, dostosowujemy i wdrażamy produkty, aby spełniały ich oczekiwania.
Bankowość spółdzielcza to jedna z najstarszych form instytucji finansowych. Jej rozwój związany jest ze specyfiką lokalizacji i klienteli banków spółdzielczych, działających głównie na wsiach i w małych miejscowościach. Usytuowanie lokalnych instytucji finansowych sprawia, że pełnią one wiodącą rolę w finansowaniu rolnictwa.
Banki spółdzielcze muszą konkurować w dziedzinie technologii z bankami komercyjnymi przy znacznie mniejszych możliwościach finansowych. By sprostać tej konkurencji, musimy być bardziej efektywni i zaradni. Zarząd Banku Spółdzielczego w Wąsewie z dumą może powiedzieć, że jego oferta produktowa nie odbiega od banków komercyjnych. Wdrożyliśmy płatności BLIK oraz Express Elixir, co umożliwia natychmiastowe przekazanie środków finansowych. Naszym klientom oferujemy mojeID, usługę zdalnego potwierdzania tożsamości z wykorzystaniem e-bankowości. Większość z nich przekonała się, że jest to rozwiązanie łatwe i szybkie. Udostępniamy płatności mobilne, gdzie do dokonania zapłaty wystarczy przyłożenie telefonu do terminala płatniczego. W swojej ofercie mamy też usługę, umożliwiającą płatności mobilne za pomocą smartwatchy czy opasek fitness z technologią NFC. Ten rodzaj płatności doceniają głównie osoby aktywne fizycznie, które w smartwatchach korzystają z funkcji telefonu i portfela.
W naszych bankomatach można bezdotykowo pobrać gotówkę za pomocą smartfonu i aplikacji mobilnej. A jeśli chodzi o obsługę gotówki, to zdecydowaliśmy się wymienić bankomaty tradycyjne na recyklingowe, ponieważ jest to potrzeba czasu, rynku i naszych klientów. Przyśpieszenie cyfrowe wzmacnia bankowość lokalną, klienci stali się jeszcze bardziej cyfrowi i oczekują od banków nowoczesnych rozwiązań oraz zmian w dystrybucji produktów finansowych.
Na ile cyfrowe kanały dostępu stanowią alternatywę, a na ile wspomagają tradycyjne relacje z klientami?
– Załatwianie spraw bez wychodzenia z domu stało się powszechne i wiele wskazuje na to, że ten trend będzie się rozwijał. Zarząd Banku Spółdzielczego w Wąsewie, budując ofertę, bierze pod uwagę rosnące grono konsumentów poruszających się w cyfrowym świecie oraz oczekiwania starszego pokolenia, nie zapominając, że każdy z nas przechodzi kolejne etapy życia. Priorytetem pozostaje klient, przy zapewnieniu mu zawsze wyboru, czy chce daną sprawę załatwić w placówce banku, czy online. Bacznie obserwujemy zmiany przyzwyczajeń i nawyków klientów. Z naszego doświadczenia wynika, że różnice w potrzebach poszczególnych grup wiekowych coraz bardziej się zacierają.
Jesteśmy świadkami skutecznego przełamania stereotypu banku spółdzielczego, postrzeganego jako bank dla mniej wymagających, a wynika to nie tyle z przyczyn naturalnych, co ze zmian preferencji i oczekiwań klientów. Nikogo nie dziwi fakt, że obecni seniorzy to osoby niezależne, ciekawe świata, podróżujące, uczestniczące w życiu kulturalnym, chętnie korzystające z nowoczesnych technologii czy mediów społecznościowych. To ludzie aktywni, dbający o zdrowie i kondycję fizyczną, którzy chcą w pełni czerpać z życia na emeryturze, bo wtedy mają na to czas. To też osoby oszczędne, mające wyższą skłonność do oszczędzania niż osoby młodsze. To klienci lojalni, którzy często rekomendują produkty depozytowe dzieciom czy wnukom.
Nasi klienci doskonale sobie radzą z bankowością online. Chętnie korzystają z nowoczesnych metod płatności mobilnych i na dużą skalę wykorzystują rozwiązania cyfrowe. Ale wśród nich są i tacy, którym trudno się odnaleźć w cyfrowym świecie, którzy nie korzystają z komputera i internetu, z obawy przed nowymi technologiami czy oszustwami w sieci. Początkiem drogi do zmiany nawyków i przekonań jest edukacja w zakresie korzystania z bankowości online. Otwartość i dostępność naszych pracowników sprawia, że odgrywają rolę przewodników w świecie bankowych nowości. Są również klienci, którzy posiadają bankowość elektroniczną, a i tak przychodzą do placówki, bo lubią być obsłużeni osobiście, bo znają i lubią panią w banku, mają do niej zaufanie, ona podziela ich troski dnia codziennego.
Jednak znaczna część naszych klientów najbardziej ceni relacje bezpośrednie (i nie chodzi tutaj o wiek klienta). Ja osobiście też jestem zwolenniczką takiej formy komunikacji, bo jesteśmy tylko ludźmi i każdy z nas odczuwa potrzebę kontaktu. Relacje międzyludzkie są najważniejsze i stanowią podstawę funkcjonowania banku lokalnego. My, bankowcy, fascynujemy się innowacyjnymi rozwiązaniami informatycznymi oraz ogromnymi możliwościami, jakie one stwarzają, znacznie ułatwiając pracę i oszczędzając czas. Sądzę, że przed kadrą zarządzającą dzisiejszym bankiem spółdzielczym stoi wyzwanie, aby technologia nie przesłoniła relacji międzyludzkich i nie zabiła lokalnego charakteru instytucji. Albowiem to ten charakter sprawia, że bank nie jest tylko instytucją finansową, ale żywą częścią społeczności, w której funkcjonuje.
Proszę zdefiniować warunki, czyniące z banku spółdzielczego wehikuł efektywny biznesowo i przyjazny jako środowisko pracy?
– Czy Bank Spółdzielczy w Wąsewie jest wehikułem efektywnym biznesowo, najlepiej mówią osiągane wyniki finansowe. Tylko w ostatnim roku zwiększyliśmy rozmiary działalności mierzone sumą bilansową, poziomem portfela kredytowego, stanem depozytów czy wielkością funduszy własnych. Mimo trudnego okresu udało się pozyskać nowych klientów, rozszerzyć skalę działania, zdywersyfikować portfel kredytowy oraz poprawić strukturę bilansu. Wypracowany w zeszłym roku zysk pozwolił na wypłatę dywidendy udziałowcom. Dzięki osiąganym wynikom finansowym, a także działaniom podejmowanym na rzecz lokalnej społeczności, otrzymaliśmy wyróżnienie w Ogólnopolskim Rankingu Banków Spółdzielczych za rok 2021, organizowanym przez redakcję magazynu „Strefa Gospodarki Biznes Magazynu”. Znaleźliśmy się w gronie najlepszych banków spółdzielczych w Polsce. To wyraz uznania dla naszej pracy i wkładu w rozwój nowoczesnej bankowości. Tworząc przyjazne środowisko pracy m.in. poprzez inwestycje w rozwój kompetencji zawodowych naszych pracowników wzmacniamy kulturę i dojrzałość banku, bowiem polityka naszej instytucji opiera się na realizacji wspólnych wartości, efektywnej komunikacji i współpracy oraz odpowiedzialności. Praca w naszym banku daje nie tylko możliwość rozwoju i awansu zawodowego, ale poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, tak ważne w czasach niepewności.
Jak postrzega pani rolę mediów społecznościowych w budowie marki?
– Zarząd naszego banku świadomie podjął decyzję o prowadzeniu komunikacji w mediach społecznościowych. Facebook to atrybut nowoczesnego banku, otwartego na potrzeby klienta. Media społecznościowe stanowią wpływowy kanał informacyjny. Wykorzystujemy FB do podtrzymania kontaktu z klientami, ale też do zwrócenia uwagi potencjalnych klientów aktywnych w tej przestrzeni. Celem naszej komunikacji jest zbudowanie relacji z klientem oraz zdobycie jego zaufania. Poprzez uczestnictwo w społeczności klientów tworzymy z nimi emocjonalne więzi, co bezsprzecznie owocuje przywiązaniem klientów do swojego banku. Dzięki coraz szerszym zasięgom umacniamy naszą markę i rozpoznawalność poprzez jakość komunikacji. Potrzeba śledzenia mediów społecznościowych przez ludzi niewątpliwie istnieje. Niektórzy korzystają z nich oszczędnie, inni znacznie częściej. Wierzę, że postrzeganie banku obecnego w mediach społecznościowych buduje pozytywny przekaz.
W których obszarach widzi pani potencjał wzrostu dla bankowości lokalnej?
– Bank Spółdzielczy w Wąsewie obsługuje głównie sektor rolny, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz osoby fizyczne. Aktualnie zauważamy rosnące zainteresowanie inwestycjami proekologicznymi, jak instalacja ogniw fotowoltaicznych, pomp ciepła czy termomodernizacja budynków mieszkalnych. Nasza lokalna społeczność jest coraz bardziej świadoma zagrożeń, jakie niesie degradacja środowiska, a także spoczywającej na nas odpowiedzialności względem przyszłych pokoleń. Dlatego też popularność proekologicznych rozwiązań w gospodarce nieustannie rośnie. Mają one wpływ na obniżenie domowych rachunków i kosztów funkcjonowania gospodarstw rolnych, małych firm czy domów.
Nasz bank dostrzega ten potencjał wzrostu i potrzebę społeczną. W finansowaniu rozwiązań mających na celu ochronę środowiska naturalnego, zmniejszenie emisji dwutlenku węgla i ochronę klimatu widzimy tyleż misję, co biznes. Wpisując się w ogólnopolską proekologiczną politykę uruchomiliśmy kredyty na sfinansowanie inwestycji, których celem jest ochrona środowiska naturalnego przy jednoczesnym obniżeniu kosztów ogrzewania oraz energii elektrycznej. Wierzymy, że wprowadzony do naszej oferty kredyt ekologiczny zwiększy dostępność rozwiązań przyjaznych środowisku oraz ułatwi prowadzenie zrównoważonej gospodarki, tak by mieszkańcy cieszyli się lepszym zdrowiem i wyższą jakością życia. Praca na rzecz lokalnej społeczności i zapewnienie jej kompleksowej obsługi niezmiennie pozostaje misją naszego banku. Teraz oznacza zaangażowanie się w działania proekologiczne i finansowanie inwestycji służących ochronie naszego środowiska naturalnego.
